Friday, May 29, 2015

THAWNGTHABIA



Bupi ah nunnak aum

26.    Khrih Bupi cu a nungmi Pathian Bupi a si (Cf; 1Tim. 3:15). Cu Bupi chungah cun Khrih nih amah pum a simi Changreu kha a chiah tak (Cf; Jn. 6:51). Bu `hen`hek pawl cu thlarau thi an si (Cf; Judas 1:19).  Khrih Bupi chung i a ummi nunnak changreu a ei-mi cu zungzal in a nung ding mi an si caah Thlarau chan ahcun  Bu ah nunnak a um. ~hen`hek bu ahcun nunnak a um lo.
1Tim. 3:15    “Pathian Innchungkhar cu zungzal in a nungmi Pathian Bupi a si.”
Jn. 6:51    “Keimah hi vancung in a rung`um mi nunnak chanreu cu ka si” tiah Jesuh nih a ti.
Judas 1:19     “Hi hna pawl hi cu bu `hennak a chuahpitu an si caah  Thlarau an ngei lo.”
Jn. 6:51     “Hi changreu a ei-mi poh zungzal in an nung lai” tiah Jesuh nih a ti.

Sual ngaihthiamnak cu Bupi ah aum

27.     Jesuh nih sual ngaithiamnak nawl a ngeihmi cu  lamkaltu hna sinah a pek (Cf; Jn. 20:22-23) ruangah sual ngaihthiamnak cu Bupi chung lawngah Jesuh nih a chiah tak. Cucaah, Jesuh nih kan sualnak a kan ngaihthiam khawhnak dingah Lamkaltu hna he aa pehtlaimi Khrih Bupi chungah kan um a herh. Aa `henmi bu ahcun Jesuh a umlo caah sual ngaihthiamnak zong a um lo.
Jn. 20:22-23    “An cungah a thaw a chuah hnawh hna i ‘mi an sualnak nan ngaihthiam hna ahcun ngaihthiam an si lai’ a ti.”

Bu ah Khamhnak a um
28.     Khrih nih nupi  `hit ding in minung semka in a rak timh cia cang (Cf; Gen. 2:24). Khrih nihcun monu pakhat lawng a `hit lai i cu a `hit dingmi cu Peter lung cung i amah tuah mi monu kha a si lai tiah prophet hmurka in an rak chimchung cang (Cf; Bia. 21:9; Is.62:5). Khrih nih monu a simi Bupi a `hit ruangah pumkhat ah an cang. Khrih cu Bupi a lu a si i Bupi cu Khrih a pum a si. (Cf; Kolose 1:18). Cu a pum cu Thiang Thlarau in kan umpi zungzal lai tiah bia a roh tak (Cf; Mt. 28:20).
    Martin Luther le azultu pawl tuahmi bu cu Khrih nih a `hitlo caah Thiang Thlarau an ngei lo i Khrih ta an si lo (Cf; Judas 1:19; Rom 8:9).  Adam nih a nupi `hitnak caah a hnakruh a pek bangin Khrih zong nih a Nupi `hitnak dingah a hnak in a chuakmi a thisen a pek ve (Cf; Lam. 20:28). Khrih cu a thisen in a cawkmi Bupi i khamhtu a si i khamhcia mi lawng Bupi chung ah an lut kho. Cu caah Thiang Thlarau chan ah cun Bupi chung ah Khamhnak aum (Cf; Efesa 5:23; Lam. 2:47). Bu `hen`hek ahcun khamhnak a um hrimhrim lo.
Gen. 2:24    “Cu caah, pa nih a nu le pa kaltak in a nupi he an i kom. Cuticun thisakhat ah an cang”.
Lam. 21:9     “Vancungmi nih ‘ra law, Tuufa nupi ding Mo thar kan hmuhter lai’ tiah a ti.”
Isaiah 62:5     “Nang zong an sertu nih an `hit lai.”
Efesa 5:31-32 “Ca Thiang nih ‘hi ruangah hin pa nih a nu le a pa a kaltak hna lai i annih cu taksa pumkhat an si lai’ a ti, ‘hi Cathiang pinah khin a thukngai mi bia sullam a um i cu biathuk cu Khrih le a Bupi an i pehtlaihnak a si’ tiah a ti.”
Colose 1:18    “Bupi cu Khrih pum a si i Khrih cu a lu a si.”
Mt. 28:20     Jesuh nih ‘caan dongh hlantiang nan sinah ka um zungzal lai’  tiah a ti.
Judas. 1:19     “Hi hna pawl cu Bu `hennak a chuaktertu an si, taksa duhnak nih a ukmi hna le thlarau ngei lo pawl an si.”
Rom. 8:9     “Khrih Thlarau a ngeilo mi hna poh cu  Khrih ta  an si lo.”
Lam. 20:28     “A thisen in a cawkmi Bupi.”
Efesa 5:23     “Khrih hrimhrim cu Bupi khamhtu a si i Bupi cu a pum a si.”
Lam. 2:47     “Cun Bawipa nih nitin tein khamnak a hmumi hna kha an bu chungah a luhter zungzal hna.”
  
5th Sunday of Easter
Baible rel ding mi
Lamkaltu 9:26-31, Ps 21, 1John 3:18-24, Jn 15:1-8
“Mitsur nge nih amahte in thei a tlai kho lo”
Dawtmi RC fale hna nan um nak cio ah kan
biak mi Pathian nih thluainchuah cio hna sehlaw, in umpi cio zungzal
hna seh tiah hmasabik in thlaza ka cam. Nihin cu thawhthan dih zarhpi
ninga (Fifth Sunday of Easter) a si cang. Atu lio thawngtha kan thei
mi cu kan bawipa thinak in a thothan hnu ah, zultu pawl an nunning le
an rian tuan nak kong hi tam deuh in thei a si. Khri athi hnu ah Peter
le Johan te an thawngtha bia phuang mi kan zoh tik ah thiangthlarau in
an i khat ti cu fiang tein hmuh khawh asi (lamkaltu 4:8). An chung ah
akhat mi cu thiangthlarau thawnnak thawng in bawipa bia a kar chinchin
nak hnga caah an nunnak kha an i pek.
Nihin kan rel mi avoikhat nak baibal
chung zong ah kan hmuh mi cu Khrifa hna cung ah hremnak a rak tuah mi
Saul, a lung aa thleng i thawngtha bia phuang a thawk ve tik ah Jesuh
i zultu a rak si mi Peter le a hoi le a va tong hna ti a si (lamkaltu
9:27). Saul nih alung a thlen nak kong cu theicia bantuk in Khri
hrimhrim nih ceu nak a pek mi pa si. Kan mi nung si ning in kan ruah
ahcun zultu hna sin zong ah kal a herh lo ti khawh a si. Atu kan chan
hi a si ah cun kei cu zei siang inn in pei degree ka lak cu, a hodah
ton ahau tiah kan ti kho men. Sihmansehlaw, Jesuh nih a chim mi
“mitsur nge nih amahte in thei a tlai kho lo” ti mi hi Saul nih a rak
theih caah a si. Bawipa nih a thim mi zultu hna he i pehtlaih lo ah
cun thei a tlai kho lo ti kha a langhter. Zultu hna he an ni tong i an
mah sin a um ve hnu ah Bawipa min in raltha ngai in phung achimh (Lam
9:28). Hi bantuk in Pathian duh nak kha an rak tuah caah an chung zong
ah thiangthlarau nih rian atuan i zumtu kha a karh chinchin.
Avoihnih baibal relnak chung ah cun Johan
ca kuat chung in asi i dawt nak kong asi. Dawtnak ti mi cu hmur ka
lawng si lo in dawt nak taktak in thil tinak ah nan lang ter lai ti
si. Zultu hna nuncan ziaza hna kan zoh ah cun dawt nak ti mi hi zei
dah a si ti kha hmukhawh a si. Thawngthabia an phuang lio ah upa pawl
nih an thlaih i biaceihtu hmai an chuah pi lio ah zeihman tih lo in
bia an chim. Cu bantuk bia chim ngam nak cu khoi ka dah a ra ti si ah
cun dawtnak in a ra mi a si (cf lam4:20). Bawipa an dawtnak cu
ahohman nih khamh khawh a rak si lo. Mitsur ruang asi mi Jesu he kan
i peh lo ah cun nun nak a um lo ti kha fiang tein an hngalh I amah kha
an dawt caah tih nak lungthin lung ngei lo in Bawipa an dawtnak cu an
nun nak in a tehte an khan.
Johan thawngthabia chung ah Jesuh nih
kei cu misur ruang ka si i nan nih cu nge nan si tiah a kan ti. Acan
can ah a cheu khrifa hna nih nge lawng in thei tlai khawh a si tiin in
aruah mi tam pi an um ton. Jesuh nih cun kei cu mitsur ruang ka si i
nan nih cu ka nge nan si, ruang he i peh tlai lo ah cun thei a tlai
kho lo i, thei a tlai lo mi nge cu ka tan lai i mei ah paih asi lai
tiah ati (Jn 15:1-8). Kei mah he a peh lo mi nge zong cu hlon asi lai
a kan ti rih. Cu caah,dawt mi khrifa u le nau hna kan nun nak ah
Bawipa he bia tak tein kaa peh maw ti mi hi tha tein ruat than u si.
Aruang asi mi Bupi (Efesa 5:23) he i peh lo in theitlai khawh asi tiah
kan ruah sual ah cun mei ah paih kan si sual lai. Cusi caah kannih nih
Bawipa sunpar nak kan hmuh nak hnga caah a ruang he in peh in a
nawlbia (dawtnak) kha zulh i zuam u sih.Cu tin kan um ah cun Pathian
nih a kan dawt lai i thluachuah a hmu mi fale kan si lai.


Fr. Michael Van Lian