THAWNGTHABIA

Bawi Khrih ah dawtmi Zumhtu  hna,

Pathian daihnak cu nan cung cio le nan innchungkhar cio ah a thar in rak tlung tthan hram seh. Tu zarh cu Thawhtthan caan chungah zarhpi zarhthumnak lei ah kan rak phanh cang. Thawhtthan caan chungah zarhpi zarhthumnak lei ah kan rak luh cang caah, “Easter (thawhtthan) cu zeidah a si?” tiah biahalnak te hi kan leh kho cio cang hna maw? Easter timi a sullam cu Bawi Jesuh nih thihnak in a thawhtthannak cu a si. Hi Easter caan chungah Jesuh nih thihnak in a thawhtthannak kong lawng cu Missa chungah bible rel tik ah rel le i ruah tti a si peng. Nizan zarhpi ni ah kan relmi Gospel cu Luke 24: 35-48 chungah a si i hi gospel chungah Jesuh nih thihnak in a thotthan hnu ah a zultu hna sinah a langhnak kong le a zultu hna cu mipi sinah a tehte si awk le thawngttha thanh awk ah a thlah hnanak kong kan hmuh.

1.     Khrih thawng lawnglawng in zumhnak lei ah:

Nizan zarhpi ni ah  kan relmi Gospel Luke 24: 35-48 cu a biathup hna kan ruah tik ah Khrih lila nih kan sinah aa phuangnak kan hmuh. Jesuh a thih hnu ah amah zultu hlei 11 hna cu ruahchannak ngei lo tiangin ar bangin an rak vai . Jesuh nih a thih hlanah a zultu hna sinah a thawng hna i, “Cathiang nih, ‘Pathian nih tuukhal kha a thah lai i tuurun chung tuu kha an i ṭhek dih lai,’ a ti caah, tuzan hrimhrim ah hin nan dihlak in nan ka zamtak lai. Zek 13:7 32Sihmanhsehlaw nunter ṭhan ka si tikah nan hmaiah Galilee ah ka rak kal chung lai, (Cf. Mt 24:31-32)” tiah a ti tak hna nain Jesuh a thi taktak hnu cun Zultu hna thinlung chungah Jesuh bia cu a nung kho ti lo. Asinain Jesuh nih a bia bangin a thotthan  taktaknak biatak cu a zultu hna sinah pek kho dingah amah lila nih lam a ser hmasa tthan.

1.1.Khrih sinin zultu pahnih hna sinah zumhnak thlaici a rak luhnak:

Jesuh nih Emause khua lei ah a kal liomi a zultu pahnih hna sinah a rak langh i anmah hna he a rak kal tti hna hlei ah anmah he rawl a rak ei tti hna hnu ah an sinin a rak  tlau tak tthan hna. A zultu pahnih hna nih Jesuh Khrih thawngin Jesuh cu an rak hmuh, a bia an rak theih, amah he rawl an rak ei tti. Cu a zultu pahnih hna nih Jesuh a rak hmuhnak kong cu a dang zultu hna sinah an rak chim tik ah a dang zultu pawl caah cu thawngpang cu zumh awk tlak thawngttha ah aa cang ko rih lo. Zultu hna nih Jesuh Khrih thihnak in a thotthan taktak timi a fehmi zumhnak  an ngei kho lo.

1.2.Khrih sinin zultu hleikhat hna sinah zumhnak thlaici a rak luhnak:

 Jesuh nih a zultu hna cu innkhanh pakhat chungah innka hrenh in Jesuh a thotthannak kong an chim len lio ah an lai ah ruah lo pi in a rak dir i, “Nan cungah daihnak um ko seh, (Luke 24:36 )” tiah a ti hna. Asinain Jesuh i daihnak bia cu Zultu hleikhat hna caah daihnak bia ah a cang kho rih lo. Jesuh nih an sinah a rak langhnak le a rak pek mi daihnak thluachuah peknak bia cu an caah thinphangnak, ningttinak le khuaruahharnak a chuahtertu ah  a rak si lelam hlei ah, “ Mithla kan hmuh rua,”( Luke 24:37) timi zumhnak lei ah an phanhter.

1.3.Khrih nih zultu hleikhat hna sinah a rak tuhmi zumhnak thlaici cu a kho dingah a zohkhenhnak:

Asinain Jesuh nih amah zulhtu hna i thinphangnak, ningttihnak, khuaruahharnak le mithla kan hmuh rua timi an ruahnak le an zumhnak hna cu a hmuh hna tik ah  lungdongh lo tein amah cu Jesuh Krih tak a sinak cu a fiangter tthan hna. Jesuh nih a thawh hna i, “Zeicahdah nan khuaruah a har? Zeicahdah nan lungawṭawm in nan um? Ka kut le ka ke hi zoh hna ngat u, keimah kha pei ka si ko hi. Ka tawng u law nan hngalh ko lai, mithla nih cun ruh le sa a ngeih ṭung lo, kei cu ka ngeih pei nan ka hmuh ko hi,” tiah a ti hna. Cu bia a chim dih in a kut le a ke kha a hmuhsak rih hna ( Luke 24:38-40).” Jesuh nih a zultu hna sinah cu tluk in a bia in siseh, cun a hma vialte a piak ko hna nain a zultu pawl nih an zum kho ngaingai rih lo, zeicahtiah cu thil cu si taktak awkah a ṭha tuk a lo i lungawṭawm in an um ko rih(Cf. Luke 24:41).

Jesuh nih a zultu hna i an zumh kho ngaingai rih lonak le lungawttawm in an um ko rihnak cu a hmuh tik ah a veithumnak ah  a zultu hna cu a fiangter tthan hna. Jesuh nih a zultu hna cu, “Hika ah hin zei tal ei awk nan ngei maw?” tiah a hal hna. Annih nih ngasa em cia pakhat kha an pek i aa lak i an hmaiah cun a ei ( Luke 24:42-43). Cu lawng si rih lo in zultu hna thinlung pemh ter dingah an sinah a rak um lio ah a rak chimmi kha a bia in a ruah hmuhter tthan hna. Jesuh nih a thawh hna i, “Nan sin i ka rak um lio i kan chimhmi hna kha mah hi hrimhrim hi pei an si cu: Moses Phungbia chung le profet hna nih an ṭialmi chung le Salm chungah keimah kong an rak ṭialmi vialte cu a tlin dih awk a si,( Luke 24;44)” tiah a ti hna. Jesuh nih a zultu hna cu a bia in a cawnpiak hnu lawngah a zultu hna cu an lungthin a hun pem i cathiang sullam khan an hun hngalh kho (Cf. Luke 24:45).

Dawtmi zumhtu hna, Zultu hna nih khamhtu Jesuh thihnak in a thotthan tatak timi zumhnak lei ah an phanh khonak, zumhnak thlaici tha an ngei than khonak cu anmah thil ti khonak si lo in Khrih nih an lungthin ah zumhnak thlaici a rak tuh i cu zumhnak thlaci cu a kho dingah a rak zohkhenh caah a si. Khrih pumpak in zumhnak lei ah an phanh kho dingah a sinah rak langh i a rak cawnpiak hna hlei ah an lungthin a rak awn piak hna ruangah a si. Khrih thawngin an khamhtu Jesuh cu an rak zumh kho.

Dawtmi zumhtu hna, nang le keimah zong Jesuh nih kan nunnak ah a zungzal in a Thiang Thlarau in a kan umpinak, amah kan hngalh khonak, khamhtu Jesuh cu thihnak in a thotthan taktaknak, le Khrih a sinak vialte  zumh khonak nunnak lei ah phanh kho dingah Jesuh Khrih nih kan sinah amah lila in a bia thiang siseh, a ThiangThlarau in siseh, cun a buupi in siseh kan sinah aa phuang peng ve. A zultu hna cu amah an zumhnak lei ah a phanh pi hna tiang in an sinah a rak langh ve bangin kan sin zongah amah kan zumh peng kho nakhnga kan sinah a zungzal a rak i phuang peng ve. Kan sinah a rak i phuang lawng si lo in kan thinlung a pem kho i bible cathiang a sullam  hna kan ngalh kho dingah kan lungthin a kan awnpiak peng ve. Cucaah nang le kei nih. “ Khamhtu Bawipa,” tiah kan auh kho mi cu kanmah thil ti khonak si lo in Khrih thawng lawnglawng in a si. Krih thawng lawng lawng in  zumhnak lei ah kan phanh kho mi a si.

2.     Zumhnak thawngin Kri tehte sinak ah:

            A zultu pawl hna nih Jesuh an sinah a rak langhnak thawngin siseh, an sinah a bia thawngin siseh, an hmai ah ngasa em cia pakhat a einak thawngin siseh, cun an lungthin a awnpiaknak thawngin siseh Jesuh thihnak in a thotthan taktak ti mi zumhnak an rak ngei ko. Cu an zumhnak cu Jesuh nih a rak hmuh hna tik ah  a sinin an rak hmuhmi vialte  le an zumhnak cu leicung kipah amah tehte si dingah a auh thlah hna ( Cf. Luke 24:47).

            Zultu vialte zong cu auhnak awthawng cu an leh cio hna. Nizan zarhpi ni ah a veikhatnak relmi Act 3: 13-15, 17-19 chungah Peter nih Kri sinin a rak hmuhmi thil vialte a zumhnak thawngin Khrih a hngaltu tehte a sinak kan hmuh hna. A zultu hna cu Jesuh a thi hnuah Judah pawl an rak ttih tuk hna caah innkhanh chungah innka renh in  Jesuh kong cu an rak chim ngam. Asinain Jesuh cu thihnak in a thotthan taktak timi biatak cu 100% an rak hngalh, an rak zumh hnu cun innkhanh chungin an chuah i raltha ngaingai in mipi hmaiah Jesuh thihnak in a thotthannak kong cu an phuang ngam cang. Act 3: 13-15, 17-19 chungah Peter zong nih Jesuh cu thihnak in Pathian nih a thawhternak thawngttha cu mipi sinah a phuang len cang. Jesuh an rak hmuhnak, a bia an rak theihnak, Cathiang chung bible a sullam an rak hngalhnak  thawngin Krih cu a rak zumh kho. Cucaah a rak hmuhmi, a rak theihmi, a rak hngalhmi vialte hna ruangah Kri cu a rak zumh i cu a zumhnak thawngin a nunnak tiang pek siangin Khrih cu tehte a rak khan).

            Dawtmi zumhtu hna, nangmah le keimah zong Khrih nih kan nunnak ah amah kan zumh kho dingah lam dangdang in a kan hruai cang. Khrih thawngin Khrih zumhtu tiah auh kan si cang. Khrih nih a sinin kan hmuhmi, kan theihmi, kan hngalhmi vialte thawngin zumhnak lei ah a kan phanhpi cang. Cu kan zumhnak cu leicung mipi sinah phuang dingah a kan auh, a kan thlah ve cang. Cu awhnak awthawng le thlahnak awthawng cu leh kho dingah kan nunnak ah Kri kan ton hmuhnak thawng lawnglawng in zumhnak taktak kan ngei kho i  cu a fehmi zumhnak thawng lawnglawng in leicungmi hna sinah Kri tehte tha kan si  kho ve.

Bawi Khrih ah dawtmi zumhtu hna, Khamhtu Bawi Khrih nih amah cu kan nunnak ah kan hmuh ton pengnak thawngin kan zumhnak a feh chin nakhnga le cu a fehmi kan zumhnak thawngin leicung mipi sinah Khrih tete tha kan si peng kho hnga thluachuah kan pek chin hram seh.

 Fr. John MangPeng