Thursday, September 11, 2014

A HO CU DAH LIMKENG LE 666 A SI?



 
Bupi pi thangchiat a duhmi tampi nih Biathlam hi an i lak i a phunphunin an sawh chih ton. RC Bupi doh hi phungchim ţaktak ah an rel i angaitu zong nih RC a dohkhotu bik kha phungchim thiambik ah an hmuh icamping kip ah an auh ton hna. Hitin atuahtu hna hi Bible lawng Bible,sola scriptura a titu an si i kannih zong Bible lawng lakin a ho deuhdah Sahrang cu a si vung zoh hna usih.Bible le ţialtuHi Biathlam ţialtu cu Johan Thawng ţhabia ţialtu kha a si i hi hlei ahJohan cakuat kha pathum tiang a ţial rih. A ţial hi AD 95 hrawng a sii a ţialnak cu Patmos tikulh, thong a tlaknak in a si. Thawng ţha achim ruangah Rom uktu pawl nih mihmuhlonak ah an kuatmi a si i, PuDavid Van Bik nih a Bible biahmaiţhi ah, ‘Biathlam hi Khrihfa mi nihJesuh Khrih cu kan Bawipa a si tiah an zumh ruang i hremnak an in liocaan i ṭialmi a si. A ṭialtu nih aa tinh bikmi cu ca a kuatmi hna khalungṭhawnnak le ruahchannak ngei hna seh law harnak le hremnak an inmichungah hin lungdong loin fek tein an zumhnak kha i tlaih hna seh tihi a si,’ a ti bangin cu lio hremnak a inliomi hna thapeknak caah aţialmi a si. Hi a kuatmi hna Bu pasarih zong hi atu chan ahcundiocese pasarih kan lai maw, parish kan ti lai dah, a tawinak in chimahcun khuazakip a ummi RC lawngte an si. Hi pa sarih ah pakhat a simiSmyrna khua cu Bishop Ignatius, Antioch Bishop nih AD 65 hrawng ca akuat bal i cu cakuat ah Catholic Bupi ti a hmang hmasa kha kan hmuh.Caţialtu i tinhnakCun hi Biathlam i theme timi tinhnak cu, ‘Rom uktu hna nih milem biakawkah an lem, an hnekmi kha zulh lo in Khrih cung lawng ah tetsa ngeihawk,’ ti hi a si. Amah hrim hi Rom uktu Domitian nih thong a thlakmi asi ve. Hnemnak caan i a ţialmi a si.Hi cauk hi a ngan 22 tiang a um i a ngan pa thum tiang cu Khrihfabu(parish) pa sarih ah a ţialmi a si. Hi Biathlam cauk hi kan zohtikah rul, limkeng, khuachia hmuisam in a rami satan kha theihkhawh ledohkhawhnak caah timi cu a hramthawk in a dongh tiang kan hmuh khomi asi. A ngan 12 in Minu(woman) le Limkeng(Dragon) tin aa thawk iSatan, ral le nambar 666 tiang a kalpi.Bupi le MinuHi ahhin philhawkţhalo pakhat cu 12:-2,5 chung ta hi a si. Cucu: Cunvan ah khin khuaruahhar a simi hmelchunhnak nganpi pakhat a lang. Minupakhat a lang i a thuam ah nika a si; thlapa kha a ke in aa lamh i alu ah arfi hleihnih bawiluchin aa chinh. 2Nau a hring dengmang i naunganfah in a ai. 5Cun miphun vialte thirfung in a uktu ding fapa khaminu nih cun a hrin. Sihmanhsehlaw ngakchia cu an lak zau i Pathian lea bawiṭhutdan sinah an kalpi.Hihi kannih RC nih kan duh ngaimi catlang a si i minu(woman) timi cuNu Mary caan ah kan hmang. A sullam langhter tawnmi cu: nika aa thuamtimi cu nika cu ceunak hrampi a si bang Nu Mary aa dawhnak le aţhawnnak cu Pathian a si. Cun thlapa cung a dir timi cu Nu Mary cuPathian ceunak in a nungmi vanmi le mithiang hna lakah a sangbik a sitinak a si i,Arfi hleihnih luchin aa chinh timi cu: Nu Mary cu Pathianmiphun hleihnih le Pathian miphun ţhar hruaitu lamkaltu hlei hnih hnai dawhnak luchin a si tinak a si. Fapa a hrinmi cu Jesuh ah kan hmuh.Jesuh kha a chuakka bak in Herod nih thah a timh kha vung ruat u law.Cu caah hika ah fiangte kan hmuh khomi cu Nu Mary, Jesuh le Pathiancu ka khat ah, limkeng le hremnak cu a dang ka khat ah ti hi a si.Limkeng nih a dohmi cu minu( Nu Mary) le a fale( Khrihfa pawl) hi ansi.Satan le a dawimi hnaCun a ngan 12 a hme 7 in 9 tiang 13 le 19 ah kan vung zoh than tikahhitin kan hmuh hoi. 7Cun van ah khin raldohnak a um. Mikhael le avancungmi hna nih khan limkeng cu an doh i limkeng nih cun a vancungmihna he a rak doh ve hna. 8Sihmanhsehlaw limkeng cu a sung i amah le avancungmi hna cu van ah umnak nawl an ngei ti lo. 9Limkeng nganpi culengah an hlonh. Cu limkeng cu rulpi tar, Khuachia, asiloah, Satantimi, vawleicung mi vialte a hleng dihtu hna kha a si. Amah cu avancungmi vialte hna he vawlei ah an thlak hna. *13Limkeng nih vawlei cungah thlak ka si cang ti kha a hngalh tikah,fapa a hringtu nu kha a dawi colh.. 17Limkeng cu minu cungah khan athin a hung ngaingai i minu tefa a tang rihmi vialte hna doh awkahkhan aa thawh; cu hna cu Pathian nawlbia a ngai i Jesuh nih a phuanmibiatak, zumh awk tlak tein aa tlaihmi kha an si.Hi nih a fiangter chinchinmi cu Limkeng nih a dohmi le hrawh a timhmihna cu Minu(Mary) le a tefa( Nawlbia a ngaimi kannih RC) pawl kan sikha a si. Cu caah cathiamlo hmanh nih a theih khomi cu nawlbia angaimi le Nu Mary party pawl cu Pathian fale, satan, limkeng nih adohmi pawl an si i, cutin dohtu pawl cu limkeng le nambar 666 akhenhmi pawl an si ti hi a si.Hi dohnak hi vawlei thawk in a si cangCu lawng a si rih lo. Hi raldohnak hi vawlei thawkka in a rak umcangmi a si. Genesis 3:1-6,13-15 kha vung zoh ta usih.1 Bawipa Pathian nih a sermi saram hna lakah rul hi a zer bik. Rul nihcun minu kha a thawh i, “Dum chung i a ummi thingthei hi a zeihmanhnan ei lai lo tiah Pathian nih an ti taktak hna maw?” tiah a hal.15Nangmah(rul) le nu cu nan i hua lai, a tefa le na tefa cu ral an silai a ti. Cu caah rul nih minu a hneksak i a hrem cu vawlei thawkkain a si cang. Cun Pathian hrim nih Minu le rul, an tefa le tefa cu ralan si lai ti chiat a serhchih, bia a kamh cangmi a si. Cu caah Satanmui le ţhawnnak in a rami limkeng nih Nu Mary le a tefa hna kha a hremhna cu chanthluanpi a si ko.Atu zong ah mi dohtu cu kanmah RC kan si bal lo. Kanmah tu hi an kandoh peng. An min zong cu Protestant siloah dohtu an si ruangah a sirua. Pastor tampi cu RC dohpah lo cun phungchim kho dawh an si lo iphungchim ngaitu zong nih RC a doh khotu kha an uar deuh i tha an pekdeuh, an sawm deuh hna. Cu zong cu dohtu an sinak a langhnak a si korua.Kan bia hnu kir in limkeng le nambar 666 kong cu vung zoh than usih.Biathlam a ngan 12 ahkhan Satan cu Limkeng in a chuak i a ngan 13ahcun Limkeng nih sahrang cu a nawlngeihnak vialte kha a pek. Cun ahme 2 ahkhan Satan cu sahrang in a chuak cang i hmelchunhnak a ngeitucu kha sahrang kha si. a min sullam cu nambar 666 kha a si. Hi nambar666 a ngeitu siloah aiawhtu cu 666 hi a si. Pathian ralchantu an si.Dotu pawl nih an nganhtonmiCun Bupi dohtu pawl nih an hmuh manh lo maw a si, an hmuh duh lo mawka thei lo. Sahrang kut in a luatmi, tlanhmi hna cu a ho an si vungzoh tuah usih. Biathlam 14:11-12 11A hremtu hna mei a khu cu zungzalin a kai zungzal ko. Sahrang le a milem a biami le sahranghmelchunhnak a ngeimi hna caah cun, chun zongah zan zongah lungdaihhnangamnak zeihmanh a um ti lo.12Pathian mi hna, Pathian nawl a ngai i Jesuh cungah zumh awk tlak inkhua a sami hna nih cun, hi zawn ah hin in khawhnak an ngeih awk ahau. Lai Bible nih Pathian nawl a ngai i a ti men, sihmanhsehlaw adang Bible Jerusalem, Life Application Study Bible le Latin vulgatehna nih Pathian nawlbia a ngaimi an ti dih. Cucaah a hlankan inLimkeng nih a dohmi cu Pathian nawlbia ngai pawl an si. A tu zong andohmi cu Pathian nawlbia a ngaitu pawl an si. Cucaah a dohtu pawl hnucu an zulh rih i kanmah leilam, nawlbia a ngaimi, cu sahrang an kanti. A har ko.Sihmanhsehlaw hi zong hi a voikhatnak a si lo, an pehmi lawng a si.Rome uktupawl nih kha lio Khrihfa (RC) pawl an rak hremmi zong cuminung sa ei, sahrang pawl ti an rak hmuh hna. Zeicahtiah a si ahcunKhrihfa pawl nih, Bawipa thi le sa kan ei an ti caah a si. Cu caahextremist bantuk an hmuh hna i an rak hremnak zong a si.Porhtuk in biachim ding a si loRC nih mi tampi an thah hna an ti. Mi tampi an thah cu a si ko, nainzeiruang ah an thah ti le a ho nih a thawh hmasa ti cu an philh cangmaw? Martin Luther cu RC siangboi a si ti hi an philh cang maw? Bupikha a doh, dohnak a tuahnak in ral a tho i pakhat le pakhat an i thahti kha an philh maw, an rel bal lo maw a si. England siangpahrang nihRC pa zeizat dah a thah ti hi an rel bal lo maw? Asiloah an i philhtermaw? Cu caah tuanbia hi ka khat lawng chim ding a si lo.RalrinnakBiathlam 22:18-19 Keimah Johan nih hi cauk chung i aa ṭialmi profetbia a theimi paoh kha ralrinnak kan pek hna: hi bia ah ahohmanh nihbia dang a chap ahcun, hi cauk chungah aa ṭialmi hremnak kha adantatnak ah Pathian nih a chap lai. 19Cun hi cauk chung i aa ṭialmiprofet bia kha azeihmanh a hlawmi cu, hi cauk chungah aa ṭialmi nunnakthingkung theitlai a co hnga ding le Khua Thiang chung i um venak a cohnga ding cu Pathian nih a lakpiak lai.Hihi caţialtu Johan hrim nih a ţialchihmi a si. RC dohtu pawl nihmithiang Johan nih a chimlomi cu an chimter, zeitikhmanh ah sahrang cuPope a si a ti bal lo nain annih nih Pope a si an ti, hlawhhlang nu cuRC bupi a si a ti ballomi cu an chap chih i RC bupi a si an ti. Amahhrim hi kan Bawipa Jesuh nih vailam cungah a ap bangin Nu Mary azohkhenhtu a si ti hngallo in Nu Mary zong an doh chih. . MithiangJohan chim bang, siloah Bible ning cun hi hna cu chiatserh an si hleiah vancung an sung lai.Hihi maw Sola Scriptura a si?Cun khuaruah har a simi rihmi cu hi hna hi Bible lawng Bible , solascriptura pawl an si. Bible lawng hi saya ah a chiami an si.Sihmanhsehlaw a tu ning ahcun Bible a ningpi cu um rih seh, Biathlamuk khat te hmanh ah an duhnak ah an lak, an duhning in commentary anpek, an duhlonak an kaltak, cucu an chim duhmi he aa ralchanmi, paohcu an nganh tak, cucu maw Bible lawng Bible timi sullam a si ka theilo. Cucu maw sola scriptura an ti duhnak a si ka theih lo.Hitin an ruahnak le an umtuning ka zoh tikah kei nih cun Bible lawng,sola scriptura pawl in ka hmuh hna lo, keimah lawng keimah sola mepawl in ka hmuh hna. A ruang cu an duhnak Bible cacang kha an lak i anduhning in an hrilhfian. Tuanbia zoh hlah, a dang catlang zong zohhlah. Bible zong a ningpi zoh hlah. A tawinak in chim ahcun duhtlawn,duhchim pawl an si ko.Dohtu fa cu dohtu a si peng koCun atu zong zoh rih u. Kannih RC mi dohtu an si siloah anmah maw?Hi nih hin Matu 23: 31-32 hi a ka theihter. Cucu kan bawipa nih aatitermi phungbia thiam le farasi mi pawl a sinak hna si. A bia cuhitin a si: Nannih nan tuahsernak nih profet a rak thattu hna tefa nansi kha a fianter 32Cucaah nan pupa hna nih an rak thawkmi cu limlawlaw ko uh, tiah a ti hna.Dohtu fa cu dohnak a tuah peng ko rua. Ţhennak fale cu ţhennak hi antuah peng ko rua.Kan i dang ngaiSianginn kan kai lio thil sining pakhat kan hrawm hna lai. Philipinesah kan kai, sianghngachia cu ram kip kan si. Voikhat cu reformation leMartin Luther kong kha an kan chimh. Kha lio Bupi a zaangdernak le apalhnak, cun Martin Luther le a lungthin, dohnak a thawknak kong ankan chimh tikah, sianghngakchia tampi, khrihfa sawhsawh cu chimlo,sister cheukhat le siangbawi cheukhat tiang kei cu Luther bak ka uar,Luther party ka si lai an si. Chimduhmi cu, Bupi ahreformation(sersiamnak) ka tuah lai an ti. Bupi ah Luther bantuk minotampi kan herh an ti. Bupi in chuak siloin Bupi chung dinlonak lethurhnomnak kha doh i Bupi hi remhţhan an duh. Bupi le a tuanbia thukdeuh kan cawn, Luther kong kan theih deuh i, Luther tu kha sualphawtlei si lo in theihthiamnak lei a lut.Kan hawile cu an si lo. Ka theih tawk cun, theology an kai bak cun RCdoh an thawk hmasa. Kumcang lei an service a tam hnu lawng ah anzaangdernak an theih i an dai ton. Hi nih a chimmi cu, an theologysubject tampi lakah RC dohnak hi pakhat ah aa tel lai ti hi a si.Cucaah dohtu ah an i chuah peng.Dawtmi fale hna, Johan le a dang lamkaltu pawl, a chanchan ah mithiangtampi cu bupi an dirhkamhnak ah an nunnak tiang an i pek bang in kanBupi cu dirhkamh hna usih. Cun hi ca a relmi vialte zong hawi dang khahrawm i Pathian fa sinak in dohtu fa, satan fa si sualnak lo dingzong i zuam hna usih.   --Fr.David Khin HmungParish Priest of KyarinnSt. Peter Church, Hakha DioceseKalay township, Sagaing Division,MyanmarMail. fdvhmung@gmail.comphone. 0932401396